Scheepslancering

Tegenover de uitgestrekte, bijna onpeilbare zeeën, lijkt zelfs het machtigste slagschip klein! Niet voor niets noemde de schrijver Joseph Conrad schepen "levende wezens", want een schip op volle zee, hetzij door krakende spanten, kreunend staal of krakend hout, fladderende zeilen en vele andere bekende geluiden, "spreekt" in zekere zin tot de zeelieden.
Bijna als een soort "navelstreng" wordt in China en Japan tijdens de tewaterlating een lijn gebroken die het schip met het land verbindt. Reeds in de vierde eeuw v. Chr. werden in Mesopotamië schepen gedoopt. Bij de Grieken en Romeinen was het net zo. Naast de soms wrede rituelen van de Oude Wereld, werd er vaak goede wijn over de planken van een schip gegoten om de goden gelukkig te maken.

Het gaat nog steeds in de eerste plaats om goodwill en geluk voor het schip en zijn bemanning met het oog op toekomstige onvoorspelbare elementen. Sommigen zien het als bijgeloof en anderen als een mooie traditie.
Andere Menschen wiederum verstehen die sachgerechte Taufe eines Schiffes als sehr ernste und notwendige Gegebenheit. Belege dafür, dass ein Schiff mit einer problematischen Taufe oder gar ohne Taufe ein böses Omen darstellen könnte, können diese Menschen liefern. Sie können z.B. auf die Titanic verweisen, welche nie eine Taufe erfuhr, oder auf das tragische Schicksal des nuklearen russischen U-Boots ‚K-19‘, dem Stolz der russischen Marine, bei dessen Taufe die Flasche Champagner auch nach wiederholten Versuchen nicht zerbrechen wollte.

Onder zeelieden wordt voorzichtigheid eerder als een wenselijke metgezel beschouwd dan bijgeloof. Een juiste doop maakt dus gewoon deel uit van de algemene voorzichtigheid.

De Klabautermann daarentegen, een vriendelijk spookje dat op elk nieuw schip zijn intrek neemt om streken uit te halen met een luie bemanning en zowel een goede bemanning als het schip te helpen, wordt over het algemeen niet zo ernstig genomen.

Hoe belangrijk de doop van een schip uit de buurt van een succesvol gebroken fles is, bleek uit de doop van het keizerlijke privé-jacht Meteor in New York in 1902. Het was de bedoeling van de Keizer dat bij de doop door de dochter van de Amerikaanse President, Alice Roosevelt, een fles mousserende wijn in plaats van champagne zou worden gebruikt. De slimme vertegenwoordiger van het huis van Moët & Chandon in de VS, George Kessler, slaagde er echter in de mousserende wijn te ruilen met een fles Moët, tegen het plan in. Bij het volgende banket werd champagne geserveerd in plaats van mousserende wijn. Dit werd beschouwd als een schandaal van de eerste orde voor de Kaiser, die daarop zijn ambassadeur liet terugroepen en een enorme politieke sabotage tussen Duitsland en Frankrijk ontketende.

Ansichtkaart ter gelegenheid van de doop van het keizerlijke privéjacht Meteor. De ansichtkaart kan worden vergroot door erop te klikken.
Het gebeurt vaak dat een champagnefles gewoon niet versplintert. Aan de oppervlakte wordt het vrolijk afgedaan als een dwaas, eigenlijk onbelangrijk bijgeloof. Maar in het geheim denken velen angstig aan hun aandeel daarin. Het is dan ook geen toeval dat het dikke glas van de champagneflessen soms vakkundig (en in het geheim) wordt verzwakt door er vóór de doop in te kerven, en dat sommige doopsels worden voorafgegaan door "onofficiële" praktijken om ervoor te zorgen dat er bij de "echte" doop niets misgaat.

Wanneer een schip een nieuwe naam krijgt, is het ook belangrijk om eerst met champagne afscheid te nemen van de oude naam. De oude naam moet overal en zonder uitzondering zorgvuldig worden verwijderd (boeg, achtersteven, reddingsboeien, reddingsboot, enz.). Dan volgt het plengoffer, waarbij een fles van de beste champagne vanaf de boeg over de planken van het schip wordt gegoten - tot de laatste druppel en zonder ook maar een slokje voor de bemanning! Het wordt beschouwd als een gebaar van weemoedig afscheid en wordt met waardigheid gedaan. Voor deze ceremonie zijn dus minstens twee flessen champagne nodig, want daarna is het natuurlijk traditie om goed feest te vieren.

De doop van het schip begint met een toespraak die ongeveer als volgt gaat: "Ik doop u ........ Ik wens de bemanning een behouden vaart en het schip altijd een handbreed water onder de kiel!

Op grote schepen hakt een dame (tot in de 19e eeuw waren heren traditioneel niet gewild voor het doopwerk - ook nu wordt nog de voorkeur gegeven aan dames) met een bijl een lijn door, waardoor de fles champagne aan een andere lijn tegen de boeg vliegt. Op kleine schepen/boten wordt de champagne ook direct bij de boeg aan de lijn gegooid. Sommigen slaan de fles zelfs met de hand aan de boeg kapot - een procedure die, met al het versplinterende glas, de auteur zeer gevaarlijk en in het geheel niet aan te raden lijkt.

Op kleine jachten en andere boten is het volkomen geoorloofd om na de toost een fles champagne over het dek uit te schenken, staande aan de boeg tot de laatste druppel (ook zonder ook maar een slokje voor de dame of de bemanning). Dit is een verstandige regel, vooral omdat een kapotgeslagen champagnefles de boot onnodig zou kunnen beschadigen - een fles ter grootte van een Magnum, Jeroboam of zelfs Rehoboam zou de boot wel eens tot zinken kunnen brengen.

Na de naamgevingsceremonie laten veel kapiteins de resten van de fles aan boord opbergen, waar ze moeten blijven zolang het schip de naam draagt.

Er zij op gewezen dat natuurlijk ook luchtvaartschepen worden gedoopt. Zelfs de USS Enterprise (NCC-1701B) uit de beroemde 'Star Trek' werd ceremonieel gedoopt met een futuristische 'Dom Perignon, vintage 2265'.

nl_NLNederlands